بیثباتی بازار کاغذ گلوی ناشران را فشار میدهد
تاریخ انتشار: ۱۲ اسفند ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۸۶۵۶۰۴
خبرگزاری مهر _ گروه فرهنگ و ادب: ادبیات کودک و نوجوان هنگامی پدید آمد که بزرگسالان متوجه شدند کودکان و نوجوانان به سبب گنجایشهای شناختی و ویژگیهای رشدی خود آمادگی پذیرش متنهای بزرگسال را ندارند و به متنهایی نیاز دارند که پاسخگوی دوره رشد و نیازهای آنها باشد.
ژانر مورد اشاره، گونههای مختلفی دارد؛ از داستانهای مصور تا داستانهای فانتزی که امروزه از رایجترین گونهها در اینحوزه است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
اینروزها فضای مجازی بخش زیادی از اوقات فراغت کودکان و نوجوان را دربرگرفته و ادبیات کودک و نوجوان هم برای خود ویترینی دارد اما...
برای بررسی وضع موجود ادبیات کودک و نوجوان، پروندهای را در خبرگزاری مهر باز کردیم که قسمت اولش یکمیزگرد با حضور محمد مهدی سید ناصری مدیرعامل انتشارات ذکر، زهرا یعقوبی عضو هیأت مدیره انجمن ناشران کودک و نوجوان و طاهره شاه محمدی نویسنده کتاب کودکان بود. قسمت دوم و سوم پرونده هم به گفتوگو با جمال الدین اکرمی، نویسنده، مترجم و تصویرگر ایرانی کتابهای کودک و نوجوان اختصاص داشت.
مطالبی که تا امروز در اینپرونده منتشر شدهاند، در پیوندهای زیر قابل دسترسی و مطالعهاند:
* «صنعت نشر در حوزه کودکونوجوان نیاز به پوستاندازی دارد / ناشر طلا را تبدیل به مس میکند»
* «امروز ادبیات کودک و نوجوان نسبت به دهه های ۶۰ و ۷۰ افول داشته است»
* «پاستوریزه شدن کتب درسی بچهها را به سمت کتاب داستانی میبرد / مهمترین تهدید امروز ادبیات»
در چهارمین قسمت از پرونده «امروز ادبیات کودک و نوجوان»، حمیدرضا سیدناصری نایب رییس هیأت مدیره انجمن ناشران کودک و نوجوان و مدیر انتشارات ذکر مهمان خبرگزاری مهر بود. اینجلسه قرار بود در قالب یکمیزگرد با حضور دیگر اعضای انجمن ناشران کودک و نوجوان برگزار شود که ضمن خلف وعده، در جلسه حضور پیدا نکردند.
در ادامه مشروح گفتگو با سیدناصری را میخوانیم؛
* آقای سیدناصری این روزها در بازار نشر کودک و نوجوان آثار تألیف کمتر به چشم میآیند. شما موافقید؟
به نظر من ترجمه یکفرصت است. ما عضو کپی رایت نیستیم و میتوانیم بهترین آثار ادبیات جهانی را هم از لحاظ محتوا هم تصویرگری برای کودک و نوجوان بومی کنیم. یعنی جنبه بدآموزی ترجمه را در حوزه ادبیات و کودک و نوجوان کاملاً حل کنیم. اما چرا ترجمه بر تألیف غلبه پیدا میکند؟ پاسخ این است که هرکسی میخواهد کتاب تهیه کند، دوست دارد از هر لحاظ بهترین کیفیت را داشته باشد، هم از لحاظ محتوا و هم شکل و تصویرگری. در این شرایط اولین نکتهای که یکی از وظایف مهم ناشر است، نیازسنجی است.
یعنی ناشر باید جامعه هدف خود را بشناسد و بداند چه نیازی دارد. نکته دیگر اینکه درست است ناشر، بنگاه فرهنگی است اما بنگاه اقتصادی نیز هست و اگر نتواند اقتصاد خود را مدیریت کند، زمین میخورد. از طرف دیگر ما به لحاظ محتوایی نیز شاهد تغییراتی در این سالها بودهایم. برای مثال در دهه ۱۳۶۰ نسلی از نویسندگان و تصویرگران در ابتدای انقلاب حضور داشتند که اثرات کارشان بسیار خوب بود اما در حال حاضر ما نیازمند تربیت نویسندگان خوب هستیم؛ در چنین صورتی است که میتوانیم کار خوب سفارش دهیم و تولید کنیم.
گاهی کتابها توسط نویسندگان به ما برای چاپ پیشنهاد میشوند کتابهایی که بیشتر شبیه به کتاب سازی هستند و سرمایهگذاری در آن با عدم فروش مواجه میشود، در چنین وضعیتی ناشر نمیتواند کتاب انباری چاپ کند و سرمایه خود را راکد نگه دارد بنابراین ما باید یک کیفیت قوی داشته باشیم و نباید به هر قیمتی کار تألیفی چاپ کردگاهی کتابها توسط نویسندگان برای چاپ پیشنهاد میشوند؛ کتابهایی که بیشتر شبیه کتابسازی هستند و سرمایهگذاری در آنها یعنی عدم فروش! در چنینوضعیتی ناشر نمیتواند کتاب انباری چاپ کند و سرمایه خود را راکد نگه دارد. بنابراین ما باید کیفیت قوی داشته باشیم و نباید به هر قیمتی کار تألیفی چاپ کرد.
* منظورتان از کتاب انباری چیست؟
کتابی که در انبارمان باقی بماند و هیچ سودی برایمان نداشته باشد.
مشکلات اقتصادی صنعت نشر و گرانی کتاب، ضرورت تولید محتوا را قویتر میکند و باید کتابی که چنینمحتوایی دارد منتشر شود. نه اینکه بگوییم تألیف از بین رفته است، اکثر ناشران تألیف دارند از طرفی دل نگرانی غلبه ترجمه بر تألیف را نیز دارند اما باید کیفیت تألیفی خوبی باشد که سرمایه گذاری شکل بگیرد.
* بسیاری از ناشران از عدم کیفیت کاغذ ایرانی برای چاپ کتابهای کودک و نوجوان صحبت میکنند. شما هم همیننظر را دارید؟
همانطور که میدانید وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی روی دو کارخانه در حوزه کاغذ سرمایهگذاری کرد. مازندران و کارخانه پارس که با نام دیبای شوشتر شناخته میشود. هر دو این کارخانهها قدیمی هستند.
در حال حاضر چاپخانهداران، کاغذ مازندران را به کار نمیگیرند و مدام از خرابشدن دستگاههای چاپ در استفاده از این نوع کاغذ گله دارند. بنابراین ترجیحشان استفاده از کاغذ درجه دو خارجی است. برای مثال خودمان توانستیم تنها کتابهای چاپ تکرنگ را با کاغذ مازندران منتشر کنیم، چون کاغذ مازندران در ابتدا نخودی رنگ است و کار چهار رنگ را روی آن چاپ نمیکنند.
کاغذ خارجی هم مشکلات خاص خود را دارد و نرخ آن با دلار بالا و پایین میشود. از طرفی اتحادیه و صنف خاص خود را دارد. در حال حاضر کاغذ خارجی در بازار موجود است اما گران! این بیثباتی از هرچیزی بیشتر گلوی ناشران را فشار میدهد. ما به نمایندگی از انجمن هیأت مدیره ناشران کودک و نوجوان پیشنهاداتی برای حل این مساله به وزارت ارشاد دادیم تا کاغذ با کیفیت بیشتری تولید شود و دستگاههای چاپخانه مستهلک نشوند که امیدواریم به سرانجام برسد.
* اوضاع کلی را چهطور ارزیابی میکنید؟
در حال حاضر، ادامه حیات برای ناشران سخت شده چون ما باید هزینه زیادی کنیم و کاغذ را با قیمت روز خریداری کنیم. بعد آن را رنگی کنیم و در نهایت نظارهگر کتابهایی باشیم که در انبار میمانند؛ در این شرایط ناشران حرفهای هم به سختی میتوانند کار کنند؛ چه برسد به دیگران.
کاغذ پارس هم متأسفانه کیفیت بسیار پایینی دارد و ما حتی نتوانستیم با آن چاپ تکرنگ داشته باشیم. یکی دیگر از مشکلات صنعت نشر، ویترین کتاب است.
* منظورتان چیست؟ اینواژه ویترین را تشریح کنیم!
یعنی تعداد ناشران زیاد است و تعداد کتابفروشیها از ناشران کمتر است.
در حال حاضر کاغذ خارجی در بازار موجود است اما گران! این بیثباتی از هرچیزی بیشتر گلوی ناشران را فشار میدهد
* به بحث کاغذ برگردیم. چهقدر از تولیدات انتشارات ذکر با کاغذ ایرانی است؟
کتابهای نوجوانمان و همچنین کتابهای کار کودک را که تک رنگ است و بچهها باید روی آن با مداد رنگی کار کنند، با کاغذ ایرانی چاپ میکنیم. علتش هم این است که مداد روی اینکاغذ حرکت میکند.
تقریباً میتوان گفت ۴۰ درصد کار ما با کاغذ ایرانی و ۶۰ درصد هم که کتابهای چند رنگ است، با کاغذ خارجی چاپ میشود.
* برای تأمین کاغذ خارجی با چهمشکلاتی رو به رو بودید؟
کاغذ خارجی واردکننده دارد. استفادهکنندگان از اینکاغذ صنفی دارند که دارای اتحادیه است و به صورت تخصصی در کار واردات کاغذ تحریر، مقوا و ... است. متأسفانه در دولت پیش، ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی به افرادی تعلق گرفت که ارز را گرفتند اما کاغذ وارد نکردند و یا با قیمت آزاد به فروش رساندند، البته وزارت ارشاد اینوضعیت را کنترل کرد و اینکاغذها را به همانقیمت که با ارز ۴۲۰۰ وارد شده بود، به ناشران داد. اما در حال حاضر کاغذ خارجی با ارز آزاد وارد میشود.
* ظاهرا اخیرا در جلسهای در وزارت ارشاد حضور داشتهاید که در آن درباره حضور ناشران کودک و نوجوان در نمایشگاه کتاب ۱۴۰۳ تهران بحث شده است. ارشاد برنامه خاصی برای تامین کاغذ موردنیاز ناشران دارد؟
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در چندنوبت کاغذهایی را که با ارز ترجیحی وارد شده بود، مصادره کرد و با همانقیمتی که وارد شده بود در اختیار ناشران قرار داد. اما در حال حاضر، حمایتی نیست چون مساله ارز، سد راه کاغذ است. البته در حوزه کاغذ ایرانی نیز ارشاد حمایت چندانی نداشته و ما شاهد تفاوت قیمت کاغذ ایرانی و خارجی نیستیم و علیرغم کیفیت کم کاغذ ایرانی قیمت برابری با نمونه خارجی دارد.
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در چند نوبت کاغذهایی را که با ارز ترجیحی وارد شده بود مصادره کرد و با همان قیمتی که وارد شده بود در اختیار ناشران قرار داد. در حال حاضر اما حمایتی نیست چراکه مساله ارز سد راه کاغذ است، البته در حوزه کاغذ ایرانی نیز ارشاد حمایت چندانی نداشته است و ما شاهد تفاوت قیمت کاغذ ایرانی و خارجی نیستیم و علیرغم کیفیت کم کاغذ ایرانی قیمت برابری با نمونه خارجی دارد* به ابتدای بحث برگردیم. چنددرصد از کتابهای انتشارات ذکر تألیف و چقدر ترجمه است؟
تلاش کردیم ۵۰ درصد کارها تألیف باشد و ۵۰ درصد ترجمه؛ تا یک تعادل ایجاد کنیم.
* در حال حاضر دنیای الکترونیک، هوش مصنوعی و ابزارآلات دیجیتال خیلی از حوزهها را دربرگرفتهاند. شما از دیدگاه یکناشر چه مواجههای با اینپدیده دارید؟
اگر بحث کتابهای الکترونیک را در نظر بگیریم، باید گفت نتوانستند نشر مکتوب را تحت تأثیر قرار دهند. به نظر من بروز این ابزارآلات سبب عدم استقبال مخاطب از خرید کتاب نشده و آنچه که بین کتاب و سبد خانوار فاصله ایجاد کرده، قیمت کتاب است.
معتقدم صنعت نشر مکتوب هنوز در فضای فرهنگی کشور غالب است. اما حتماً باید خود را بهروز کند. در حال حاضر در حوزه ادبیات کودک، انتخاب کتابها توسط والدین انجام میشود و سن رمانخوانی پایین آمده، این سبب شده بچهها بیشتر کتاب بخوانند. بنابراین نباید به دنبال پاستوریزهکردن ادبیات کودک و نوجوان رفت.
بههرشکل ناشران مجبورند خود را بهروز کنند چون جامعه هدفشان بهسمت استفاده از این ابزارآلات الکترونیک رفته و باید خود را با آن وفق دهند.
* یکسوال هم درباره مقوله ممیزی داشته باشیم. به نظر شما ممیزیهای ارشاد در حوزه ادبیات کودک و نوجوان سختگیرانه تر از ادبیات بزرگسال است؟
ممیزی بحثی است که همیشه بوده اما در هر دولتی به تناسب گرایشات فکری و فرهنگی تغییر داشته است. در حوزه کودک به نظر من ناشران کمتر با اینمساله دست و پنجه نرم میکنند و حتی میتوان گفت کمترین مشکل ممیزی در حوزه کودک و نوجوان بوده است. پس ممیزی مشکل زیادی در ادبیات کودک و نوجوان نداشته است.
به نظر من اولاً باید گارد ارشاد نسبت به ناشران باز شود و دوم اینکه شعار همه «أَشِدّاءُ عَلَی الکُفّارِ رُحَماءُ بَینَهُم» باشد. باید توجه بیشتری به «رُحَماءُ بَینَهُم» کنیم. ناشران همه یک دغدغه مشترک دارند و به هر صورت در حال فعالیت هستند. اما شاهد سختگیریهای بیشتر هستیم یکی از نمونهها هم سامانه جدید وزارت ارشاد درباره ممیزی بود که اگرچه به اذعان خود وزارت ارشاد نشدنی است، به لحاظ روحی و روانی کار خوبی نبود.
کد خبر 6037980 فاطمه میرزا جعفریمنبع: مهر
کلیدواژه: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی صنعت نشر ادبیات کودک و نوجوان بازار کاغذ قیمت کاغذ صنایع چوب و کاغذ مازندران واردات کاغذ امروز ادبیات کودک و نوجوان کتاب و کتابخوانی معرفی کتاب دفاع مقدس نمایشگاه بین المللی کتاب تهران رونمایی کتاب راهیان نور 1402 انقلاب اسلامی ایران کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان جمهوری اسلامی ایران مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس انتشارات کتاب جمکران حوزه هنری ادبیات کودک و نوجوان نقد کتاب ادبیات کودک و نوجوان ناشران کودک و نوجوان انتشارات ذکر سرمایه گذاری وارد شده داشته باشیم کاغذ ایرانی وزارت ارشاد حال حاضر کاغذ خارجی من ناشران نظر من صنعت نشر کتاب ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۸۶۵۶۰۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
وضعیت چاپ و نشر علوم دریایی مطلوب است
به گزارش خبرنگار مهر، دریادار دوم عرشه ابوطالب مطلبی صبح یکشنبه در سیزدهمین میز تخصصی ناشران کتاب با تبریک عملیات قاطعانه وعده صادق توسط نیروهای مسلح افزود: این عملیات سبب شد تا نیروهای نظام و مسلح نیز مقتدرتر و شجاعتر شوی با اشاره به اهمیت کار ناشران گفت: در نیروهای مسلح به این حوزه توجه خاصی شده است واعتبارات خوبی به حوزه پژوهش توجه شده است.
وی با بیان اینکه وضعیت خوبی در حوزه چاپ و نشر داریم و به مؤلفان نیز بدهی چندانی نداریم، برای فعالان این حوزه آرزوی موفقیت کرد.
یوسفی مدیر حوزه پژوهش و فناوری دانشگاه دریایی نوشهر نیز با اشاره به این با هزار جلد کتاب در قالب ۸۰ عنوان در نمایشگاه بین المللی کتاب سال قبل شرکت کردیم، گفت: طرح جلد ۱۸ عنوان کتاب تهیه شد.
وی از تصویب ۹۰ عنوان کتاب در فاز ۹ خبر داد و گفت: چاپ هزار جلد کتاب عکس طبیعت نوشهر از جمله اقدامات است.
وی با اظهار اینکه ۹ نشریه در دانشگاه منتشر میشود، گفت: رفع مشکل واگذاری اعتبار در حوزه تألیف و نوسازی تجهیزات چاپ، بازنگری دستورالعمل حق تألیف و ویراستای، عدم واگذاری کاغذ یارانهای، عدم وجود ردیف اعتباری مشخص از جمله مشکلات است.
کد خبر 6090525